ایمنی مقدمه کارآیی است
ایمنی واژه‌ای پر تکرار که به گوش همه ما رسیده و شنیده‌ایم. همه روزه افراد زیادی با ماشین آلات، ابزار آلات، تجهیزات و مخاطرات مربوط به آنها سر و کار دارند. همین موضوع مراتب اهمیت آشنایی با نحوه درست استفاده از ابزار آلات و رعایت موارد احتیاطی را نمایان می‌کند.
ایمنی و بهداشت یک الزام قانونی نیست، یک اقدام حیاتی است. محل کار امن، امکان سودبخشی و کارآیی را فراهم می‌کند. پس ایمنی نافع است و بهبود عملکرد در رعایت موارد ضروری و مراقبت در محیط کار می‌تواند مطمئن‌ترین سرمایه‌گذاری باشد.
مهم‌ترین مخاطرات کارگاهی
در میان تنوع بالای ابزار آلات کارگاهی خطرات متنوعی نیز وجود دارد. از ابزارهای دستی و کوچک تا ابزارهای برقی رومیزی و ایستاده هر کدام موارد احتیاطی و مراقبتی مخصوص به خود را در محیط کار می‌طلبند. علاوه بر این، استفاده نادرست از ابزار کارگاهی در کنار صدمات جدی به فرد، عمر دستگاه را نیز کاهش می‌دهد. هرکسی که در معرض استفاده از این تجهیزات قرار میگیرد، برای استفاده از آنها باید به طور کامل آموزش ببیند و اطلاعاتش همواره به روز نگه داشته شود.
محیط کار می‌تواند به تنهایی مخاطره آفرین باشد. به ویژه هنگامی که استفاده از ابزار قدرتی و ابزار دستی سنگین را فعالیت هر روزه تلقی کنیم. برای حفظ و ارتقا ایمنی پیشنهاداتی از سوی کارشناسان ارائه شده است اما در اینجا ما هم پیشنهاداتی برای افزایش ضریب اطمینان در محیط کار بیان می‌کنیم. برای نمونه، هیچ کدام از ابزار محافظ و گاردهای دستگاه را بر ندارید و قبل از شروع استفاده از دستگاه مطمئن شوید که آنها در جای خود قرار دارند.
مورد مهم بعدی، یقین حاصل کردن از حالت قفل دستگاه، ماشین آلات و ابزار برقی پیش از هر گونه تنظیمات یا تمیزکاری است. در محیط‌هایی که امکان سقوط اجسام سنگین یا احتمال برخورد سر با اجسام سخت وجود دارد خطر موج می‌زند پس از کلاه ایمنی استفاده کنید. اگر در محیط‌های پر گرد و خاک و یا در معرض پاشش رنگ در کارگاه‌های نجاری هستید، استفاده از ماسک‌های استاندارد ضروری است. اثرات طولانی مدت تنفسی کار در محیط‌های آلوده به شدت ماندگار خواهد بود. در آخر، اگر از دستگاه‌های پر سر و صدا یا ابزار حفاری استفاده می‌کنید، صدای کار با این تجهیزات بسیار بالاتر از حد معمول شنوایی انسان است و معمولاً باعث آسیب‌های جدی به گوش فرد میشود. بنابراین پیش از شروع کار باید از گوشی صداگیر استفاده کنید.
ایمنی استفاده از ابزار برقی
ابزارهای برقی صرفنظر از کارآیی بسیار بالا و اینکه جاگزین مناسب برای ماشین آلات هستند، خطرهای فراوانی دارند که رعایت اصول ایمنی و احتیاط در استفاده از دستگاه کلید طلایی این روند است. همان طور که اشاره کردیم، اپراتور دستگاه باید آموزش کامل، آگاهی و شناخت دقیق از ابزار داشته باشد.
با این حال، پیش از شروع به کار حتماً دفترچه راهنمای محصول را با دقت مطالعه کنید. لباس، دستکش، عینک و دیگر اقلام ایمنی مربوط را بپوشید. دقت کنید هنگام استفاده از ابزارهای برش، زمان جدا کردن تیغه، خشاب و … دستگاه را خاموش کرده و از پریز برق جدا کنید. سپس اقلام مد نظر خود را تعویض کنید. سیم برق را بررسی کنید که دچار زخم و پوسته پوسته شدن و سایر آسیب ها نشده باشد. هیچ گاه ابزار برقی را در حالت روشن روی زمین نگذارید.
اگر بدنه ابزار برقی در هنگام کار داغ شد یا دود از آن بلند شد، دستگاه را فورا خاموش کرده و از جریان برق خارج نمائید. در هنگام کار کردن در ارتفاع نیز از سیم سیار هایی که دارای اتصال زمینی هستند، استفاده نمائید.
ایمنی استفاده از ابزار دستی
ابزار های دستی در همه جا از خانه تا کارگاه و از اداره تا کارخانه یافت می‌شوند. این پر کاربرد ترین وسایل حامل آسیب‌های متعددی هستند. متاسفانه به واسطه سادگی، تصور غالب بر این است که کار با آنها خطری ندارد. بنابراین کاربران باید آموزش ببنند تا خطرات مرتبط با انواع مختلف لوازم، تجهیزات مرتبط با کار خود و اقدامات احتیاطی ایمنی لازم برای جلوگیری از این خطرات را تشخیص دهند.
هنگام کار یا پیش از به کارگیری ابزار دستی، آنها را به دقت بررسی کنید. آنهایی که معیوب هستند را در صورت انکان جایگزین نمایید. لوازمی که به تیز شدن نیاز دارند را همواره تیز نگاه دارید. نگه داری ابزارآلات در شرایط و مکان مناسب یکی از مهم‌ترین اقدامات است. در صورتی که این امر رعایت نشود و محل نگهداری ابزار دستی نامناسب باشد، خوردگی یا زنگ زدگی ایجاد میشود که عمر وسیله به شدت کاهش می‌یابد. حتما پس از استفاده از ابزار آنها را نظافت و در جعبه ابزار نگه داری کنید.
نکات مهم در حفاظت فردی
وجود دامنه گسترده‌ای از خطرات فیزیكی، شیمیایی، بیولوژیكی و مكانیكی با خصوصیات خورندگی، برندگی، سوزانندگی، مواد سمی، سرطانزایی، جهش زایی و… در محیط‌های کاری می‌تواند سلامت فعالان و حتی افراد مجاور در این محیط ها را به شدت تهدید کند. بنابراین با هدف حفظ و ارتقا بهره وری منابع انسانی و افزایش راندمان کار شناسایی، ارزیابی و کنترل خطرات از اهمیت بسزایی برخوردار است.
وظایف یاد شده در فرهنگ ایمنی امروز نه تنها کاری انسانی و در راستای اهداف اقتصادی و اجتماعی محسوب می شود بلكه وظیفه قانونی تلقی شده و عدم پیروی از آن مسئولیت حقوقی در بر دارد.
باید توجه داشت که استفاده از وسایل حفاظت فردی آخرین روش دفاعی در برابر شرایط مخاطره آمیز محیط های کارگاهی محسوب می شود. در بخش اعظمی از مقررات ایمنی امروزی، قوانین و دستور العمل‌های کمیسیون اروپا و همچنین اصول مدیریت نوین ایمنی، کنترل های فنی و مهندسی و در مرحله بعد کنترل های مدیریتی به عنوان اولین و مناسب ترین روش حفاظتی کارگران در برابر مواد و شرایط خطرناک توصیه می‌شوند.
برای نمونه اولویت بندی کمیسیون اروپا در کنترل خطرات شیمیایی محیط‌های کاری به ترتیب شامل جایگزینی مواد و شرایط خطرناک با مواد و شرایط کم خطر، راه‌حل های مهندسی از طریق کنترل منابع، به کارگیری تهویه موضعی و در نهایت استفاده مکرر از وسایل حفاظت فردی است.
پیامدهای ایمن نبودن محیط کار
تا به اینجا از احتیاط و ضرورت رعایت امنیت در محیط کار صحبت کردیم و در کنار نکاتی که بیان شد، تلاش کردیم تا آگاهی رسانی لازم نسبت به اهمیت این مسئله را صورت دهیم. حال با هم نتایج و پیامدهای عدم رعایت نکات ایمنی در محیط کار را بررسی کنیم.
بر اساس آمار سال ۲۰۱۹، سازمان بین المللی کار سالانه ۲ میلیون و ۷۸۰ هزار کارگر بر اثر حوادث و بیماری‌های ناشی از کار جان خود را از دست می‌دهند. سالانه ۳۷۴ میلیون کارگر دچار حوادث شغلی می‌شوند و هزینه حوادث و بیماری‌های شغلی حدود چهار درصد تولید ناخالص داخلی هر کشور است. همچنین سازمان پزشکی قانون جمهوری اسلامی تعداد حوادث شغلی رخ داده برای کارگران در سال 97 را بیش از ۱۸ هزار و ۲۰۰ مورد و سال 98 را 9751 مورد اعلام کرده که از این تعداد متاسفانه 726 نفر جان خود را از دست داده‌اند.
حوادث در کارگاه‌ها بر اثر عواملی همچون: شرایط ناایمن کار در ارتفاع، برخورد با اشیاء، سقوط مصالح، درگیری با ماشین آلات، ریزش آوار و گود، خطرات مربوط به حمل مصالح یا بالابر و استفاده نامناسب از ابزار آلات به وقوع می‌پیوندند.
ایمن نبودن محیط کار تبعاتی به دنبال دارد که شامل خسارت جانی و آسیب و صدمه به اموال هستند. همچنین پیامد یک حادثه اغلب وقفه در روند فعالیت‌‌‌‌‌های مادی کارگاه به مفهوم توقف ساخت و بیکار شدن کارکنان است. مشکلات عاطفی و روانی نیز یکی از پیامدهای مشترک اکثر حوادث است چراکه زیان مالی و کشته یا مجروح شدن افراد چه در محیط ساختمانی و چه در جامعه موجب افسردگی بازماندگان و ناظران میشود. پس ایمنی را رعایت کنید تا کارآیی به وجود آید.
