همه چیز با سرعت خیره کننده‌ای به سمت هوشمند شدن رفته و هر روز بر دامنه این تغییرات افزوده می‌شود. اینترنت و ارتباطات جدید در حال تسخیر تمامی ابعاد جهان هستند و به زودی دیگر مرزی باقی نخواهد ماند. در کنار هزاران مزیت و منافع تبدیل شدن به موجوداتی مدرن و دیجیتال، امنیت و حریم شخصی ما انسان‌ها به چالش کشیده شده است. خانه هوشمند محصول نوینی در دنیای مدرن به حساب می‌آید.
جهش بزرگ ارتباطات و ورود به عصر تکنولوژی علاوه بر کوتاه کردن فاصله‌ها سرعت تعامل انسان‌ها با یکدیگر و با اشیاء را افزایش داد. با این حال، چالشی را به روابط آدم‌ها افزوده و همان طور که می‌بینیم این روزها همه از تنهایی دوران مدرن صحبت می‌کنند. انسان تنها در حالی که توسط نمایشگرها احاطه شده شاهد زندگی متفاوت و بعضاً مخربی است که محصول داده‌ها و پیشرفت‌های تکنولوژیکی هست.
با این همه، چند سالی هست که هوشمند سازی در نزدیک ترین فاصله به زندگی آدم‌ها قرار گرفته است. حتی به خانه‌ها و کنترل اقدامات آدمی در منزل رسیده و با یک کنترل قابل انجام شده است. خانه های هوشمند در حال ساختن آینده‌ای هستند که همه چیز از روی یک دستگاه و حتی از دورترین فاصله‌ها قابل تغییر و ارزیابی است.
خانه هوشمند به چه معناست؟
منظور از خانه هوشمند یا هوشمند سازی ساختمان یا مدیریت هوشمند ساختمان نصب سخت افزارها و نرم افزارهایی است که برای نظارت و کنترل یکپارچه بخش‌های مختلف خانه به کار گرفته می‌شوند. وظیفه این سیستم اعمال فرمان‌های متنوع و مدیریت ارتباطات به بخش‌های مختلف با هدف کاهش مصرف، بهینه سازی انرژی، افزایش ایمنی، پایش همیشگی، کاهش هزینه‌های نگهداری و ایجاد محیطی مطلوب برای ساکنان ساختمان است.
مجموعه این سیستم با عبارت BMS یا Building management system شناخته می‌شود. به عبارت دیگر، این سیستم بر کلیه فعالیت‌ها اعم از باز و بسته شدن درها، ورود و خروج افراد، سیستم‌های روشنایی، سیستم‌های تهویه مطبوع پنجره و پرده اتاق‌ها و سیستم صوتی و تصویری و غیره نظارت دارد.
پیش از این فقط در فیلم‌ها یا سریال‌های علمی- تخیلی می‌دیدیم که صاحبخانه با فشردن یک دکمه چراغ‌های اضافی را خاموش، پرده‌ها را می‌کشد، فیلمی پخش می‌کند و از خروجی شبیه شیرآب نوشیدنی دلخواه خود را دریافت می‌کند. عصر ارتباطات اکنون این امکانات و دیگر قابلیت‌های خاص را در خانه ممکن کرده است.
انواع سیستم‌های خانه هوشمند
در ساختمان‌ها به دو طریق امکان هوشمند سازی خانه وجود دارد. یک مدل در ساختمان‌های در حال ساخت هست که از بستر BMS سیمی استفاده می‌شود. در نوع دیگر با توجه به اینکه در ساختمان‌های ساخته شده تغییرات سخت تر است لذا از سیستم هوشمند بی‌سیم (wireless) استفاده می‌گردد.
کنترل امور در خانه‌های هوشمند به چند طریق امکان پذیر است. یکی از طریق استفاده از کلیدهای لمسی هوشمند هست. این کلیدها هم از انواع مدل‌های با سیم و بی‌سیم برخوردارند که برخی مدل‌ها دارای پردازنده اختصاصی در داخل سخت افزار کلید هستند. این کلید ها علاوه بر قابلیت کنترل، تنظیم سرمایش، گرمایش و روشنایی به صورت لمسی ، قابلیت کنترل از طریق اینترنت را نیز دارند.
راه دیگر مدیریت ارتباطات و کنترل خانه هوشمند استفاده از اپلیکیشن هوشمند سازی ساختمان است. سیستم های اختصاصی وجود دارند که ویژه خانه های هوشمند ساخته شده اند. همانند Z-Wave Zigbee ،KNX و Control4 این اپلیکیشن در اختیار کاربران خانه هوشمند قرار می‌گیرد و آنها می‌توانند کلیه سیستم‌های مدرن مورد نظر کاربر را چه در داخل و چه در خارج خانه، از طریق موبایل کنترل کند. این نرم افزار برای انواع نسخه‌های سیستم عامل ارائه شده و قابلیت نصب بر روی انواع موبایل‌های اندروید و IOS نیز فراهم است.
سیستم EMS
EMS سامانه کنترلی است که با تنظیم عملکرد ساعتی و دوره‌ای تجهیزات از اتلاف انرژی جلوگیری می‌کند. در واقع این سیستم زمان و محدوده خاموش و روشن شدن دستگاه‌ها را با توجه به داده‌های از پیش تعیین شده‌ای بر اساس یک سامانه و به کمک ساعت‌های کنترلی تنظیم می‌کند.
با این سیستم هوشمند می‌توان تا حدود 50 درصد در مصرف انرژی صرفه جویی کرد و همچنین از منابع طبیعی در زمان مناسب به صورت هوشمند استفاده نمود. شاید این سوال پیش آید که با استفاده از ترموستات‌های سنتی نیز بتوان به این هدف دست پیدا کرد. پاسخ این است که سیستم هوشمند از امکان تشخیص دقیق زمان باز بودن در، پنجره‌ای یا اتلاف انرژی برخوردار است و در این موقع به صورت خودکار سیستم‌ها را خاموش می‌کند و مانع از هدر رفت انرژی می‌شود. این در حالی است که این امر با استفاده از ترموستات‌ها امکان پذیر نخواهد بود.
فضای سبز خانه هوشمند
در سیستم هوشمند نگهداری از باغچه خانه شما امکان پذیر و قابل برنامه ریزی است. این سیستم مدرن براساس نوع گیاهان موجود در فضای سبز شما برنامه ریزی می‌شود. یعنی اگر گیاه حساسی دارید که برای نگهداری به آداب خاصی نیاز دارد، این سیستم هر کدام را جداگانه رعایت می‌کند. بعضی گیاهان را صبح آبیاری می‌کند و برخی را بعد از ظهر یا عصر، بعضی دیگر را فقط مرطوب نگه می‌دارد.
این سیستم می‌تواند به صورت اتومات با توجه به ساعت، روزهای هفته و نحوه نگهداری از گیاهان و باغچه شما نگهداری کند.
امنیت خانه هوشمند
زمانی که گجت های امنیتی را به شبکه خانه هوشمند خود اضافه کنید، امنیت خانه چند برابر و تقریبا نفوذ ناپذیر می شود. هزاران گزینه برای امنیت خانه هوشمند وجود دارد که هم اکنون فقط تعدادی از آنها در بازار داخلی موجود است. در یک خانه هوشمند سنسورهای تشخیص شکستن شیشه‌ها، شبیه سازی حضور، سنسورهای حرکتی، قفل و دستگیره هوشمند و دیگر تجهیزات امنیتی هوشمند متصل شده و از خانه و حریم خصوصی شما محافظت کند.
انتخاب این که زنگ هشدار و آلارم در چه ساعتی از شبانه روز به کدام وسیله و دستگاه به صدا درآید، بر عهده شماست. چه در منزل یا کیلومترها از آن دور باشید، امکان نظارت و کنترل فضای داخلی و خارجی خانه برای شما فراهم خواهد بود.
تعمیر و نگهداری ساختمان
یکی از کاربردهای سنسورهای مدرن مورد استفاده در ساختمان‌های هوشمند را می‌توان تعامل این سنسورها با مدل‌سازی اطلاعات و ارتباطات ساختمان (یا استفاده هم‌زمان با سیستم اسکن لیزری) به منظور بررسی وضعیت فعلی ساختمان و تصمیم‌گیری جهت انجام عملیات تعمیر و نگهداری و برنامه‌ریزی برای تعمیر و نگهداری پیشگیرانه در ساختمان نام برد. هوشمندسازی ساختمان‌ها باعث افزایش و بالا رفتن سطح ایمنی آنها نیز می‌شود.
